Kleding wassen doet iedereen: elk huishouden gebruikt hiervoor gemiddeld zo'n 17 kg wasmiddel, 9500 l water en 230 kWh electriciteit per jaar. Aandacht voor het milieu bij het wassen kan dus wel een verschil maken.
Wees zuinig
Wassen is uiteraard noodzakelijk, daar zal niemand aan twijfelen. Maar door te letten op hoe u wast, kan u al heel wat water, energie en product besparen, en zo iets voor het milieu doen. Enkele tips:
-
Was steeds met een volle trommel. Een halfvolle trommel verbruikt evenveel water en energie voor maar de helft van het resultaat.
-
Was op een zo laag mogelijke temperatuur. Een katoenwas bij 60 of 90°C kost respectievelijk 2 en 4 keer zoveel electriciteit als bij 40°. De meeste wasmiddelen werken goed vanaf 40°C. De meeste wasmachines hebben ook een energie-bespaarknop: hiermee wordt de wasduur verlengd, waardoor ook vuile was op een lagere temperatuur kan gewassen worden.
-
Voorwas is bijna nooit nodig, behalve als de kleren echt vuil zijn door handenarbeid. Lastige vlekken kunt u insmeren met zeep of een vlekkenmiddel (vetvlekken eventueel met ossegalzeep). Je kunt de was ook voorweken door de machine uit te schakelen na de eerste wascirkel alles rustig laten weken.
-
Gebruik niet meer wasmiddel dan nodig. Bij de meeste klassieke wasmiddelen kunt u het met minder doen dan op de verpakking aangegeven.
-
Beperk het gebruik van de droogtrommel. Deze vraagt heel wat energie, op jaarbasis al vlug zo'n 500 kWh. Het zuinigst blijft nog steeds de was op een rekje drogen of aan een waslijn. Een andere besparingsmogelijkheid is de was in de wasmachine eerst goed laten zwieren; zo wordt al vlug zo'n 20% bespaard.
-
Een gewone wasdroger met luchtafvoer verbruikt minder dan een condensatiewasdroger. Nog energiezuiniger is een droogtrommel op aardgas. Voor de aankoop hiervan kunt u zelfs een premie van uw aardgasintercommunale krijgen.
-
Navulverpakkingen besparen heel wat afval.
Kies voor een milieuvriendelijk product
In een wasmiddel zitten heel wat verschillende stoffen, waarvoor telkens meer en minder milieuvriendelijke alternatieven bestaan. Gedetailleerde informatie vindt u op het etiket meestal niet terug, maar het volgende overzicht kan u helpen om een milieubewuste keuze te maken.
-
De wasactieve stof (detergent, tenside of oppervlakte-actieve stof) zorgt voor het reinigen zelf. Kies best voor plantaardige detergenten: deze worden gemakkelijker afgebroken en zijn het minst schadelijk voor het milieu.
-
Bleekmiddelen hebben een blekende werking en pakken oxideerbare vlekken zoals koffie, wijn, fruit e.d. aan (niet in kleurwasmiddelen). Er worden 2 verschillende soorten gebruikt: percarbonaat is een betere keuze dan perboraat. Percarbonaat is nog doeltreffender als u het apart verpakt gebruikt: er zit geen stabilisator in en u kuntzelf doseren.
-
Wasverzachters of waterontharders binden de kalk in het water. Er zijn 2 categorieën: fosfaten en fosfaatvervangers. Van fosfaat is al lang bekend dat lozing in het oppervlaktewater een zeer negatieve invloed heeft op het waterleven: het zorgt voor teveel voedsel in het water waardoor een massale plantengroei alle zuurstof in het water opgebruikt. Toch wordt het soms nog gebruikt: vooral wasverzachters en waterontharders in poedervorm kunnen nog meer dan 30% fosfaten bevatten. Vermijd het gebruik ervan! De fosfaatvervangers zijn niet allemaal een beter alternatief: kies voor de producten met zeoliet, citraat of soda en niet met fosfonaten, polycarboxylaten en EDTA en NTA.
Bij hard leidingwater is het nuttig om apart waterontharder toe te voegen en het wasmiddel te doseren voor zacht leidingwater. Het gebruik van regenwater voor de was is uiteraard aan te bevelen: het bevat zeer weinig kalk. -
Optische witmakers maken de was niet witter, maar het lijkt wel alsof. Deze stoffen werken niet in kunstlicht of achter glas, ze zijn slecht afbreekbaar en giftig voor vissen. Kies dus voor producten zonder optische witmakers (deze worden sowieso niet gebruikt in kleurwasmiddelen).
-
Kleurbeschermers (PVP of PCA3) worden in kleurwasmiddelen gebruikt om de kleur van het wasgoed te behouden, maar de werking ervan is beperkt en de stoffen zijn slecht afbreekbaar. In plaats daarvan kunt u een fijnwasmiddel gebruiken voor de bonte was; deze bevatten geen kleurbeschermers.
-
Enzymen zoals lipasen en proteasen helpen organische vlekken (ei, bloed, chocolade, zweet, enz.) te verwijderen bij lagere temperaturen. Ze zijn snel afbreekbaar, want 100% natuurlijk, maar wel meestal genetisch gemanipuleerd.
Op de verpakking staat meestal ‘biologisch afbreekbaar' vermeld. Dit geeft nog geen garantie op een milieuvriendelijk product. Ten eerste is een minimale afbreekbaarheid een wettelijke verplichting, ten tweede slaat dit enkel op de wasactieve stof en ten derde zegt dit enkel iets over het verlies van de waseigenschap, en niet over de afbraak tot de onschadelijke elementen water en CO2.
De beste keuze
Een milieusparend wasmiddel beperkt zich tot de volgende ingrediënten: zeep of detergenten op basis van plantaardig materiaal of suikertensiden, percarbonaat als bleekmiddel, zeoliet, soda en citroenzuur/citraten als ontharder. Het bevat geen optische witmakers.
Een ordening van minder naar meer milieubelastend van klassieke wasmiddelen ziet er over het algemeen als volgt uit: fijnwasmiddel (poeder) > fijnwasmiddel (vloeibaar) > kleurwasmiddel (poeder) > kleurwasmiddel (vloeibaar) > compact totaalwasmiddel > vloeibaar totaalwasmiddel.
Vloeibare wasmiddelen scoren minder goed dan poedervormige omdat er door de aanwezigheid van water ook bewaarmiddel moet worden toegevoegd. Ze bevatten ook geen bleekmiddel en ontharder, wat dan gecompenseerd wordt door een hogere concentratie detergent. Bontwasmiddelen zijn nadelig omdat ze extra kleurbeschermers bevatten. Compacte wasmiddelen zijn een verbetering omdat het vulmiddel (sulfaat) eruit gelaten is, wel is hier een correcte dosering belangrijk.
Meer info:
publicaties.vlaanderen.be/docfolder/1885/Water_elke_druppel_telt_1.pdf